In principe kan elk bot breken. We zien het vaakst een gebroken poot of teen. Maar ook het bekken, de schedel, de kaak en de rug kunnen breken.
Een fractuur is een complete of gedeeltelijke breuk in bot of kraakbeen. Vaak is er tevens in meer of mindere mate sprake van schade aan de omringende weefsels. Indien er sprake is van een botbreuk is het heel belangrijk om eerst zeker te weten of er verder niets ernstigs aan de hand is. hiervoor is snel en zorgvuldig onderzoek noodzakelijk. Een fractuur op zich hoeft geen spoedgeval te zijn. Het komt regelmatig voor dat een patiënt eerst buiten levensgevaar moet zijn voordat de eventuele breuken onderzocht en behandeld gaan worden.
Oorzaken van een gebroken poot
Meestal is er trauma in het spel, bijvoorbeeld een aanrijding met een auto. Soms kunnen botbreuken ontstaan door continue overbelasting van botten. Daarnaast kunnen pathologische fracturen optreden, waarbij de breuk ontstaat doordat het bot “ziek” is. Dit laatste treedt bijvoorbeeld op bij bottumoren of bij bepaalde voedingsstoornissen.
Symptomen van een gebroken poot
- Pijn
- Kreupelheid
- Afwijkende standen
- Lokale zwelling
- Krakende geluiden (crepitatie) bij onderzoek
Op basis van het verhaal van de eigenaar en de klinische verschijnselen heb je vaak al een vermoeden van een fractuur. De eerste aandacht moet echter gaan naar levensbedreigende problemen. Als de patiënt ernstig bloedt, benauwd is of in shock, dan moet dat eerst behandelt worden. Ook een goede pijnbestrijding is heel belangrijk. Alleen de minst belastende onderzoeken met betrekking tot eventuele breuken kun je dan op dat moment uitvoeren. De rest moet later.
Röntgenfoto’s zijn essentieel om een precieze diagnose te stellen met betrekking tot botbreuken en met betrekking tot de eventueel uit te voeren behandeling. Hiervoor zijn meerdere opnames noodzakelijk en moet de patiënt meestal gesedeerd worden.
Soorten botbreuken
Allereerst moet er onderscheid gemaakt worden tussen open fracturen en gesloten fracturen. Bij een open fractuur is er sprake van een wond door de huid waardoor de breuk vuil en geïnfecteerd is. Dit is een spoedgeval! Een gesloten breuk kan, indien er scherpe botdelen zijn natuurlijk alsnog een open breuk worden als het bot door de huid prikt. Dit moet wel voorkomen worden. Daarnaast kan men onderscheid maken in de locatie van de breuk, de vorm van de breuk en de ernst van de breuk. Heel belangrijk om te weten is of er ook een gewricht of groeischijf bij betrokken is en of er sprake is van een stabiele breuk of een instabiele breuk.
Behandeling van een gebroken poot
Gebroken botten kunnen gelukkig genezen. Soms is alleen een goede pijnstilling en een verminderde belasting voldoende. De dieren moeten dan wel enkele weken bench- of boxrust krijgen.
Meestal is het nodig de breuken te stabiliseren. We moeten er dan voor zorgen dat de breukeinden zo dicht mogelijk bij elkaar blijven staan. Soms kan dit met een spalkverband of gips bereikt worden. Vaak is echter een operatie nodig. Er zijn veel verschillende mogelijkheden om een gebroken bot te opereren. We kunnen gebruik maken van pennen, cerclagedraad (soort ijzerdraad), platen en schroeven. Geen breuk is hetzelfde en elke breuk moet op zijn eigen manier aangepakt worden.
